ရခိုင္ရုိ ႔၏အတိတ္၊ပစၥဳပၸန္ နွင့္အနာဂတ္(၁)

ေျပာရေက  အတိတ္ကိုက်ေနာ္ေကာင္းမေျပာခ်င္။ေရႊထီးေဆာင္းခေစာ၀္ပဲျဖစ္ျဖစ္။ျပိဳလဲခ ေစာ၀္ ပဲျဖစ္

ျဖစ္ျပီးသားတိကတခုလဲလုပ္ လုိ႔မရယာ။ျပန္တမ္းတနိမ္လို႔လဲအပိုယာ။၀မ္းနည္းပူေဆြးနိမ္လို႔ လဲအခ်ဥ္း

ႏွီးယာ။ယေကလဲတခ်ိဳ ႔အတိတ္တိကဂနိမ်ိဳးဆက္တိအတြက္အတုယူစရာ၊ သင္ခန္းစာယူစရာတိပါေက

ယူလုိ႔ရေအာင္အနည္းငယ္ေလာက္ေတာ့ေျပာပါေမ။

ေဒနိမ္ရာမာက်ေနာ္အေသအခ်ာတခုေျပာလိုေစာ၀္က ရခုိင္လူမ်ိဳးတိေရႊထီးေဆာင္းခေရအေၾကာင္းကို

ပင္ေရးေရး၊ျပိဳလဲခေရကာလ ကို ပင္ေျပာေျပာ ေျပာေရေစတနာတိ  က်ေနာ္ရို ႔လူမ်ိဳး တိ အ တြက္တစံု

တရာ သတိသံေ၀ဂယူစရာ၊ဆင္   ျခင္းစရာတိျဖစ္ေအာင္၊အတိတ္ကိုသင္ခန္းစာယူျပီးကို  ပစၥဳပၸန္ကိုအ

ေကာင္းဆံုးတည္ ေဆာက္ပနာ၊  အနာဂတ္အတြက္အဆင့္အျမင့္ဆံုးျပင္ဆင္္လုိ႔ ရ ေအာင္ေစတနာနင့္

ေျပာျခင္းသက္သက္ဆိုေစာ၀္ပါ။

သမိုင္းဆိုေစာ၀္  ျပန္ျပင္လို႔ရအမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ျဖစ္ျပီးခေရကိစၥသည္အမွန္ျဖစ္ျပီးယာျဖစ္ပါေရ။အဂုေခတ္

လူတိအနိမ္နင့္ဂုဏ္တက္စရာတိဟိခပေခ်ာင္သိကၡါက်စရာတိလည္း  ဟိခလီဖို႔အမွန္ပါ။သမိုင္းဆိုသည္

မွာ နိမ့္လုိက္ျမင့္လိုက္ဟိကတ္စျမဲမဟုတ္ပါလား။

သမုိင္းကုိသင္ျခင္းသည္    မ်ိဳးဆက္သစ္တိမ(အ)ေအာင္လုိ႔   သင္ရေရလုိ႔ၾကားဖူးပါသည္။ေယ့အတြက္

က်ေနာ္ရုိ႔ရခုိင္လူမ်ိဳးတိ၊ မ်ိဳးဆက္သစ္တိမ(အ)ေအာင္လုပ္ရဖုိ႔က   က်ေနာ္ရို႔တာ၀န္ပါ။ေဒ နိမ္ရာမာအ

တိတ္သမုိင္းနင့္ပတ္သက္လုိ႔အေရးႀကီးေရအခ်က္တိထဲကလုိရင္းကိုစေကေလာက္ေျပာပါေမ။

၁၅၉၉-ခုႏွစ္မာဗမာဘုရင္ဘုရင့္ေနာင္၏အရိပ္အရာကုိ  ဆက္ခံေရနႏၵဘုရင္လက္ထက္မာရခုိင္ဘုရင္

ရာဇာႀကီးက       ဗမာျပည္ကုိက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဖူးေရ။ေယ့ပိုင္၀င္တုိက္ျပီးေကနန္းကိုပါျပာ ပံုဘ၀

ေရာက္ေအာင္မီးေလာက္တုိက္သြင္းချပီးေရအတြက္     ဗမာျပည္လဲ တစစျဖစ္လားခလီေရ။နႏၵဘုရင္

လက္ ထက္မာျပန္နလန္မထူခႏိုင္ေရအျပင္သူ႔သားေတာ္     အေနာက္ဘက္လြန္မင္း လက္ ထက္ထိ

သူ႔အဖိုးေသဘုရင့္ေနာင္ပုိင္ေခ်ာင္မ်ိဳးတိုင္းျပည္ကိုမတည္ေဆာက္မစည္းရံုးႏုိင္သိမ္း။ ဗမာတိအနိမ္နင့္

ယပုိင္ရခုိင္လူမ်ိဳးတိ၏က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ျပီးတုိင္းျပည္ကို တစစီျဖစ္ေအာင္လုပ္ပစ္ခေစာ၀္

ကိုရခိုင္တိအေပၚမာအသည္းခိုက္ေအာင္နာက်ဥ္းေရ။အထူးသျဖင့္သူရုိ ႔ဆင္ျဖဴေတာ္ႏွင့္နန္းစုိင္ပတၱျမား

ရတနာကိုရခိုင္ရွင္ဘုရင္ကသိမ္းယူလားေစာ၀္ကိုအခံစားရဆံုး။ေယ့နက္ေၾကာင့္ရခုိင္ကိုျဖစ္ေတနည္း
နင့္တုိက္ဖုိ႔ကေလ့စားေခ်ဖို႔က ဗမာဘုရင္အဆက္ဆက္ရို ႔၏အဓိကဦးစားပီးျဖစ္လာ ေရ။

သူရို ႔ဆင္ျဖဴေတာ္ကုိျပန္ရဖို႔အတြက္အထူးႀကိဳးစားခေရေစာ၀္ကိုတြိရေရ။    အေနာက္ဘက္လြန္မင္းက

ေယ့ခါကဂိုအာဘုရင္ကိုေျမာက္ဦးကိုပူးေပါင္း၀င္တုိက္ဖို႔အတြက္      သံတမန္တိေစလႊတ္လို႔မိန္း ဖူးေရ။

ဗမာဘုရင္ကဇာပုိင္ကမ္းလွမ္းလဲဆိုေက    သူရုိ ႔ပူးေပါင္းတိုက္လုိ႔ရခုိင္ကိုႏိုင္ေကသူရုိ႔ပိုင္ ဆင္ျဖဴ ေတာ္

ကိုျပန္ရေကက်ီယာ။က်န္ေရနန္းစုိင္ရတာတိအဖိုးတန္ပစၥည္းတိကိုဂိုအာတိယူကလီ။

သို႔ ေသာ္ ဂိုအာဘုရင္ကတခုလဲအေၾကာင္းမျပန္။မျပန္ရျခင္းက        ရခိုင္ကို၀င္တိုက္ျခင္းက ကိုယ့္သီ

တြင္းကိုကိုယ္တူးေစာ၀္နင့္ အတူတူဆုိေစာ၀္ကိုေယ့ခါကဂိုအာ        ဘုရင္ကေကာင္းေကာင္းသေဘာ

ေပါက္ေတ။အထူးသျဖင့္ရခုိင္ရီတပ္ကိုသူရုိ ႔အေၾကာက္ဆံုး။    သူရို ႔ေတာင္ဇာ နိမ့္၀င္ တုိက္ခံရဖို႔လဲလုိ႔

ေၾကာက္နိမ္ရလုိ႔ ရခုိင္ကိုမ်က္ႏွာခ်ိဳသြီးနိမ္ရေရအခ်ိန္မာ     အဂုပိုင္လားလုိ႔ရန္စေက မ်ိဳးျပဳတ္လားဖို႔ဆို

ေစာ၀္ ကိုသေဘာေပါက္ေတအတြက္ဗမာဘုရင္ကိုတခုလဲျပန္မေျပာလုိက္ျခင္းျဖစ္ေတ။

ေဒနိမ္ရာမာ ရခိုင္ရွင္ဘုရင္က ဇာအတြက္  ဗမာျပည္ကိုလားတိုက္ရလဲဆိုေစာ၀္သိဖို႔လုိလာေရ။

ေယ့ခါကရခုိင္ရွင္ဘုရင္မာ      မဟာျမတ္မုနိရုပ္ပြားေတာ္ဟိျပီးသားျဖစ္ေတ။အကယ္၍ဗုဒၶဘာသာမင္း

တပါးမာ      ဘုရားရွင္္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္၏ကုိယ္စားေတာ္မဟာျမတ္မုနိဘုရားလဲဟိနိမ္ယာ၊ဆင္ျဖဴေတာ္

လဲဟိဖုိ႔ ဆိုေက           ေဒဘုရင္သည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အားလံုးရုိ ႔၏အဓိပတိျဖစ္လားဖုိ႔လို႔ရခုိင္ရွင္ဘုရင္

ကယူ ဆ ထားေရ။ေယ့အတြက္       ဆင္ျဖဴေတာ္ကိုလုိခ်င္ေရ။ဆင္ျဖဴေတာ္ဇာမာဟိလဲလုိ႔ၾကည့္လုိက္

ေတခါဗမာ ဘုရင္မာဟိေစာ၀္လားတြိရေရ။     ဗမာတိကလဲ သူရုိ ႔ကိုယ္သူရုိ ႔ဆင္ျဖဴရွင္ဆိုျပီးသြီးနထင္

ကိုေရာက္ နိမ္ေစာ၀္ရခုိင္ဘုရင္ၾကည့္လုိ႔မရေစာ၀္လဲပါ      ပါလိမ့္ေမ။သို ့ေသာ္ ဗမာျပည္ကိုလားတုိက္

ရျခင္းကေယ့ အ တြက္သက္ သက္ ေတာ့မဟုတ္။အျခား       ျဖစ္ႏုိင္ ေလာက္ ေတအ ေၾကာင္း ရာ တိ

လည္း တြိရ သိမ္းေရ။

တုိက္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းတိကိုအားလံုးျခံဳႏုိင္ေအာင္လို႔        ရခုိင္ျပည္ကုိဗမာျပည္က လာ တိုက္ေတ

သမုိင္းတိအနည္းငယ္ေဖၚျပပါအံုးေမ။    ဗမာတိေစာ၀္ရခုိင္ျပည္ကိုစုစုေပါင္းငါးႀကိမ္တုိင္တုိင္က်ဴးေက်ာ္

စစ္ျပဳျပီးေကသိမ္းပိုက္ခေစာ၀္ကိုတြိရ၏။

၁။ပထမအႀကိမ္ဗမာက်ဴးေက်ာ္စစ္။

ခရဇ္္သကၠရဇ္ ေအဒီ ၁၀၅၀ မာ ဗမာဘုရင္            အေနာ္ရထာ(အနိရုဒ္ဒါ)လက္ထက္မာသူ၏ လက္ 

ေအာက္ခံျပည္နယ္တခုအျဖစ္ရခိုင္ျပည္သိမ္းသြင္း           လုိေရအတြက္ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းကို္ က်ဴး 

ေက်ာ္၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္၏။ယပုိင္တိုက္ရာမာဗမာတိက           တခ်က္ခုတ္ႏွစ္ ခ်က္ျပတ္အစီအစိုင္

နင့္ျဖစ္သည္။ပထမတခ်က္ကမဟာျမတ္မုနိ          ရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးကိုပုဂံသို႔သိမ္းယူပင့္ေဆာင္ဖို႔။

သို႔ ေသာ္ရခုိင္ရို ႔၏တိုက္ခုိက္ရည္ကို             မခံႏိုင္ေရအတြက္ေနာက္ျပန္ဆုတ္လားရေရ။သူရို ႔ဆႏၵ

မျပည့္၀ခ။

 ၁၀၄၄ ခုႏွစ္မာနန္းတက္ေတအေနာ္ရထာမင္းေစာ၀္            ရခုိင္ကုိတိုက္ျပီးေနာက္ခုႏွစ္-ႏွစ္အၾကာ

ေအဒီ ၁၀၅၇-ခုႏွစ္ မာမြန္ကိုတိုက္ခို္က္ေအာင္ျမင္ျပီးေက ပိဋကတ္သံုးပံုကိုပင့္ေဆာင္ႏုိင္ခကတ္လီေရ။

၂။ဒုတိအႀကိမ္က်ဴးေက်ာ္စစ္။

ရခုိင္ဘုရင္မင္းဘလူး     ကသူ႔အမတ္ႀကီးအသခၤယာ၏လုပ္ႀကံျခင္းကို ေအဒီ ၁၀၆၈ မာလုပ္ႀကံခံ ရ ျပီး

ေနာက္မာ သူ႔သားေသ     မင္းရဲဘယေစာ၀္ ပုဂံဘုရင္က်န္စစ္သားပါးမာ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံ ခရ ေရ။သူ႔ထီး

နနကိုျပန္ရဖို႔အတြက္က်န္စစ္သားမင္းကို      အကူအညီေတာင္းေကလဲသူ႔ျပည္တြင္းျပသနာတိေၾကာင့္

ရခုိင္အိမ္ဟိမင္းသားကိုအကူအညီ မပီးႏိုင္ခ။ေယ့ အခ်ိန္မာ     ရခုိင္အိမ္ဟိမင္းသား မာလဲအကူ အညီ 

ကိုေစာင့္ယင္းနင့္ ပုဂံမာပဲသားေတာ္လက်ၤာမင္းနန္ကိုမြိန္းခေရ။       လက်ၤာမင္းနန္ေစာ၀္ အ ေလာင္း

စည္သူမင္း၏ အကူအညီနင့္ရခုိင္ျပည္ ထီးနန္းကိုျပန္လုိ႔သိမ္းယူႏုိင္ခ၏။

၃။တတိယအႀကိမ္က်ဴးေက်ာ္စစ္။

ရခိုင္ဘုရင္မင္းဘာႀကီးက ဘဂၤါ ၁၂ျမိဳ ႔ကုိသိမ္းပုိက္ေအာင္ျမင္ျပီးခ်ိန္         ေအဒီ ၁၅၃၂-ခုႏွစ္မာ ဗမာ

ျပည္မာလဲ ဗမာဘုရင္ တပင္ေရႊထီးက         သူရို ႔၏ဒုတိယ ဗမာအင္ပါယာကိုျပန္လည္ တည္ ေထာင္

နိိမ္ေရ ကာလနင့္တုိက္ဆိုင္နိမ္ေရ။ဗမာဘုရင္တပင္           ေရႊထီးကသူ႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာ

ကိုေစလႊတ္ျပီးေကရခုိင္ျပည္ေတာင္ပိုင္းကို၀င္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္လီေရ။            ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့

ရခုိင္ျပည္ကုိလက္ေအာက္ခံနယ္ပယ္အျဖစ္       သိမ္းသြင္းဖုိ႔နင့္မဟာျမတ္မုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ကိုသိမ္း

ယူပင့္ေဆာင္ဖုိ႔။သုိ႔ေသာ္ဗမာနင့္          ရခိုင္ရဟန္းသံဃာေတာ္တိ၏ၾကား၀င္ေစ့စပ္မႈနင့္ႏွစ္ႏိုင္ငံျငိမ္း

ခ်မ္းေရးစာ ခ်ဳပ္ကိုခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ချပီးဗမာစစ္တပ္တိေနာက္ျပန္ဆုတ္        လားေရ။ေယ့ရက္ကုိရခိုင္လူမ်ိဳး

တခ်ိဳ ႔ကအမ်ိဳးသားနိအျဖစ္သတ္မွတ္ခ်င္ကတ္ေစာ၀္ကိုတြိရေရ။

၄။စတုတၳအႀကိမ္က်ဴးေက်ာ္စစ္။

ရခုိင္ဘုရင္မင္းဘာႀကီး၏သားအငယ္ဆံုးမင္းဖေလာင္းနန္းတက္နိမ္ကာလမာ           ဗမာဘုရင္တပင္

ေရႊ ထီးက ၾကည္းတပ္၊ရီတပ္အလံုး အရင္း နင့္ရခုိင္ျပည္ကုိစစ္ခ်ီလာခ၏။ေယ့အခ်ိန္က       ဗမာတိအ

နိမ္နင့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတခ်ိဳ ႔ကုိ    တိုက္ခုိက္ေအာင္ႏိုင္ထားေရအတြက္အင္မတန္သြီးနထင္ ကိုေရာက္

နိမ္ေရ အခ်ိန္။ရခုိင္ကိုပေစာင္နည္းနင့္မဆို     အလြယ္တကူသိမ္းႏိုင္လိမ့္ေမလို႔ယံုၾကည္ထား   ကတ္ပံု

က်ေရ။သုိ႔ေသာ္လည္းသူရုိ ႔မွန္းခ်က္နင့္ႏွမ္းထြက္မကိုက္ခကတ္ပါ။     ရခုိင္တိ၏   စစ္မ်က္ႏွာတုိင္း မာ

ရြတ္ရြတ္ ခၽြန္ ခၽြန္္ခုခံကာကြယ္ျပီးရန္သူ     တပ္တိကို တြန္းလွန္ပလုိက္ႏိုင္ေရ  ။ေယျပီးေကဗမာဘုရင္

ကိုပါ စစ္ေျပျငိမ္း ေရးစာခ်ဳပ္မာလက္မွတ္ေရးထုိးခိုင္းႏုိင္လုိက္ေတ။      ဘုရင့္ေနာင္ရို ႔၊တပင္ေရႊထီးရို ႔

ဆိုေစာ၀္ေဒနိ စစ္ အစိုးရအဆက္ဆက္အင္မတန္အတုယူအားက်ျပီးေက        ျမိဳ ႔ေတာ္အသစ္ၾကပ္ျပီး

မာေတာင္ အရုတ္ တိ ထုလို႔အထြတ္အျမတ္ ထားခံရေရဗမာစစ္ဘုရင္တိျဖစ္ကတ္ေတ။

၅။ပဥၥမအႀကိမ္က်ဴးေက်ာ္စစ္။

ရခုိင္ဘုရင္မဟာသမၼတရာဇာမင္းလက္ထက္       ရခုိင္ျပည္၏နန္းတြင္းမျငိမ္သက္မႈ၊ျပည္သူတိ၏ ဆူပူ

မႈ တိ ကို အခြင့္ေကာင္ယူပနာ ဗမာ ဘုရင္ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ုိင္းေရ      ၁၇၈၄-ခုႏွစ္မာသားေသအိမ္ဟိ

မင္းသားကိုရခိုင္ျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ျပီး      မဟာမုနိရုပ္ ရွင္ေတာ္ျမတ္ ကိုပါတပါတည္းပင့္လာ

ဖုိ႔အမိန္႔ထုတ္ လုိက္ေတ။ေဒတခါ       ဗမာတိအတြက္အႏွစ္ႏွစ္အလလက ေအာင့္အည္းထားေစာ၀္တိ

ကိိုစု ပံုျပီးကေလ့ စားေခ်ခြင့္ရလုိက္ေတလုိ႔ေျပာလို႔ရေရ။     ရခုိင္နန္းေတာ္ကိုျပာပံု ဘ၀ေရာက္ေအာင္

လုပ္လားႏိုင္ခေရ။အဂၤလိပ္ တိဗမာျပည္ ကို သိမ္းခါကနန္း      ကိုမိန္းမတိုက္ခေစာ၀္နင့္တိုင္းၾကည့္လုိ႔

ရေရ။ ရခုိင္ဘုရင္ႏွင့္မိဘုရားအပါအ၀င္ေတာ္၀င္မိသား        စုအားလံုး ကိုဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လားျခင္း

ကိုခံလိုက္ရေရ။တခ်ိဳ ႔ရခုိင္မင္းသမိန္းတိေစာ၀္       ဗမာတိေစာ္ကားအႏိုင္က်င့္ဖုိ႔ကိုမခံခ်င္လုိ႔ကိုယ့္ကို 

ကိုယ္သတ္ သီလားကတ္ေတလုိ႔ေလ့ လာ ဖူးပါေရ။         ဗမာဘုရင္ကုိအဂၤလိပ္တိဖမ္းယူလားျပီးေက

အိႏၵိယႏိုင္ငံမာ အေဆာင္အေယာင္မင္းခမ္းမင္း နားတိ နင့္ထားေစာ၀္ နင့္ႏိႈင္းၾကည့္ လုိ႔ရေရ။

ေဒအခ်က္တိကိုေလ့လာၾကည့္လုိက္ေကဗမာတိအနိမ္နင့္     ရခုိင္ျပည္ကိုစတင္က်ဴးေက်ာ္ေစာ၀္ကိုတြိ

ရဖို႔ျဖစ္ျပီးေကရခုိင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး က      ဗမာျပည္ကို၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္ျခင္းသည္ဆင္ျဖဴေတာ္

လုိခ်င္လုိ႔သက္သက္ေတာ့မဟုတ္လို႔ယူဆလို႔ရပါလိမ့္မည္။

ေနာက္တခုေျပာလုိသည္မွာ သမိုင္းကိုသင္ယူျခင္းသည္    အထက္ကေျပာကပုိင္မ(အ),ေအာင္လို႔ ၊လို႔

ဆုိ ေရ စကားပါ။ဗမာတိတဖက္က မဟာျမတ္မုနိဘုရားကိုလုိခ်င္လုိ႔     က်ားေခ်ာင္းပေခ်ာင္ေခ်ာင္းနိမ္

ေရ။တဖက္က ရခုိင္တိကိုနည္းမ်ိဳးစံုနင့္ကေလ့စားေခ်ရဖုိ႔အတြက္             ဆင္ၾကံ ၾကံနိမ္ေရအခ်ိန္မာ

ရခုိင္လူမ်ိဳး တိက ေယ့အခ်က္သမုိင္းထဲကသခၤန္းစာယူလို႔အျမဲတမ္း       သတိိအနိမ္အထားနင့္ဟိနိမ္ရ

ဖို႔အစား၊ကိုယ့္ျပသနာကို ကိုယ့္ျပည္တြင္းမာကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း       သေဘာထားႀကီးႀကီးနင့္ေျဖရွင္းဖို႔အ

စား(အ)ျပီးေက ဗမာတိ ကို လားေခၚခီေရ။     တနည္းအာျဖင့္(အ) လို႔ခံရေရလို႔ရင္နာနာ နင့္ေျပာရလီ

ဖို႔ ယာ ထင္ပါယင့္။

က်ေနာ့အနိမ္နင့္ေဒေဆာင္းပါမာ      သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္တိ္ကိုေဖၚျပရျခင္းသည္ ဗမာကိုလူမ်ိဳး ေရး အရ

မုန္းလုိ႔၊ သူမ်ားကိုမုန္းေအာင္       လုိ႔ဖန္ တီးေစာ၀္မ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ဇာလူမ်ိဳး ဇာဘာသာ ကုိမွ ရခုိင္တိ အ

နိမ္နင့္မုန္းနိမ္စရာမလုိပါ။သို႔ေသာ္သမိုင္းထဲက      သခၤန္းစာတိကိုယူျပီးေက ကိုယ့္တုိင္းျပည္ အတြက္၊

ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ကတ္ေတ   ရခုိင္မ်ိဳးခ်စ္တိေပၚေပါက္လာဖို႔ေတာ့လုိပါေရ။သမုိင္းထဲ

ကယူသင့္ေရသခၤန္းစာတိကိုယူျပီးေက     အဂုခ်ိန္မာ ျပင္ဆင္ဖို႔အခါေကာင္းျဖစ္ေတဆုိ ေစာ၀္ကိုရခုိင္

ျပည္သူတိနား လည္သ ေဘာေ ပါက္ဖို႔ လုိပါေရ။

တခ်ိဳ ႔သမိုင္းျဖစ္ရပ္မွန္ကိုေသခ်ာနားမလည္ကတ္ေတ၊ေလ့လာခြင့္မရကတ္ေတ       ရခုိင္မ်ိဳးဆက္လူ 

ငယ္တိက က်ဴးေက်ာ္သူဗမာတိ၏       တုိင္းရင္းသားညီအကိုတိဆိုစကားေနာက္မာေယာင္၀ါးျပီးပါနိမ္ 

ကတ္ေစာ၀္တိကိုလည္းေယ့လူငယ္တိအိမ္မက္ထဲကလန္႔ႏိုးကတ္ လီေအာင္သတိပီးခ်င္ေစာ၀္လဲပါ ပါ

ေရ။ညီအစ္ကိုတိမဟုတ္။အားမတန္လုိ႔ မာန္ကိုေလွ်ာ့နိမ္ကတ္ရေရအသိမ္းပို္က္ခံကိုလိုနီတိျဖစ္ေတ၊အ
ဖိႏွိပ္ခံလူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ေတ။ဗမာစစ္၀ါဒီတိပါးကတခုလဲမရႏိုင္ဆိုေစာ၀္ကိုေသခ်ာသေဘာေပါက္နား
လည္ကတ္စီဖို႔ေစတနာ သက္သက္နင့္ေရးသားရျခင္းပါေၾကာင္း။

ရခိုင္ရုိ ႔၏အတိတ္၊ပစၥဳပၸန္ နွင့္အနာဂတ္(၂)ကိုဆက္လက္ေဖၚျပပါအံုးမည္။

Sourse:

Maha Muni Image and its Rough Path by U Khin Maung Saw,Berlin

The Land of The Great Image by Maurice Collis

http://en.wikipedia.org/wiki/Anawrahta

ဗုဒၶသာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္အနာဂါရိကဓမၼပါလ-ေရႊဘုိမိမိၾကီး

ျပည္တြင္းျပည္ပနိစိုင္အင္တာနက္သတင္းစာတိ။